Gyzyl reňkli korundy aňladýan ýakut, korundyň bir görnüşidir we esasan alýumin oksidinden durýar (AL 2O 3).Gyzyl reňk hromdan (CR), esasan Cr2O3-den gelýär, mazmuny adatça 0,1 ~ 3%, iň ýokarysy 4%.Fe, Ti we gök reňkli Sapphire, korundyň beýleki reňkleriniň hrom däl CR reňki bilen bilelikde Safir diýlip hem atlandyrylandygyny aýtdy.
Tebigy ýakutlaryň köpüsi Aziýadan (Birma, Taýland, Şri-Lanka, Päkistan, Hytaý Sinszýan, Hytaý nanunnan we ş.m.), Afrika (Mozambik, Tanzaniýa), Okeaniýa (Awstraliýa) we Amerikadan (Montana we Günorta Karolina) gelýär.Häzirki wagtda ýakutlar esasan Mozambikde öndürilýär.
Tebigy ýakutlar gaty seýrek we şonuň üçin gaty gymmatly, ýöne sintetiki ýakutlar gaty kyn däl, şonuň üçin senagat ýakutlary sintetikdir.1999-njy ýylda Hytaýyň Şandong welaýatynyň Çangle etrabynda 67,5 karatlyk gyzyl we gök korund tapyldy.Dünýäde seýrek gudrat bolup durýan “Mandarin Ördek Gem” diýilýär.2012-nji ýylda Sinszýanyň Wada sebitindäki Karakax okrugynyň Garagas derýasynyň düýbünde birnäçe ýakut ýatagy tapyldy, iň ulusy 32,7 karat.
Ady | tebigy ýakut |
Gelip çykan ýeri | Tanzaniýa |
Gymmat bahaly daş görnüşi | Tebigy |
Gymmat bahaly daş | gyzyl |
Gymmat bahaly daş | ýakut |
Gymmat bahaly daş görnüşi | Baget ajaýyp kesiş |
Gymmat bahaly daş | 1.5 * 3mm |
Gymmat bahaly daş | Ululygyna görä |
Elementiň beýikligi | 65% |
Hil | A+ |
Gatylyk | 9 |
Döwülme | 1.762-1.770 |
Elýeterli şekiller | Tegelek / kwadrat / armut / ýumurtga / markiz / kabon görnüşi |
Döwülme görkezijisi: 1.762 ~ 1.770, birefringence: 0,008 ~ 0.010;
Dykyzlygy: 4.00g / cm3;Adaty siňdiriş çyzyklary;Gatylygy we ýakut ýakasy göwheriň aňyrsynda gapdaldyr, bu ikinji uly gatylykdyr. Şonuň üçin onuň ýüzüne diňe göwher ýazylyp bilner.Gyralarynyň we burçlarynyň biri bilen aýnanyň üstünde çyzyk çyzyp bolýar (aýnanyň gatylygy 6-dan pes).Acksaryklar birneme tapawutlanýar.Umumy ýakutyň içinde köp sanly çatryk bar, ýagny ýakutyň “on gyzyl we dokuz çatrygy” diýilýär.Onda aç-açan ikitaraplaýynlyk bar, käwagt reňkiniň üýtgemegini ýalaňaç göz bilen dürli tarapdan görüp bolýar.Işlemezden ozal ýakutyň asyl görnüşi barrel we tabakdyr.